แหวนแก้วโป่งข่าม แก้วปวกทอง ปวกเขียว ปวกขาว จากต้นกำเนิด โป่งข่าม อ เถิน จ ลำปาง

ถ้าพูดถึงแก้วโป่งข่าม คนส่วนมากจะนึกถึง แก้วขนเหล็ก แท้จริงแล้ว แก้วขนเหล็ก
ก้อเป็นหนึ่งในแก้วโป่งข่าม แต่แก้วขนเหล็กมีสรรพคุณที่มีอานุภาพสูง ในการป้อง
กันคุณไสย คุณคน ลมเพลมพัด อีกด้วย ปัจจุบันเริ่มหายากแล้ว แก้วโป่งข่าม
�มีมากมายหลายชนิดเรียกตามรูปแบบลักษณะก้อจะมีหลายแบบ เช่น แก้วสีฟ้า
�แก้วเข้าแก้ว แก้วนางขวัญ แก้วปวก แก้วหมอก แก้วรุ้งเจ็ดสี แก้วพิรุณแสนห่า

ตำนานแก้วโป่งข่าม

ตำนานที่มีการกล่าวถึงมาตั้งแต่ครั้งอดีตกาล ถึงความสัมพันธ์ระหว่างตำนาน
และความเชื่อเกี่ยวกับโป่งข่ามนั้นมีอยู่หลากหลายแบบ ซึ่งต่างกันตามเวลาที่
ผ่านพ้นไป การพิจารณาจึงต้องใช้การศึกษาที่ลึกซึ้ง โบราณ วัตถุอันน่าประหลาด
ยิ่งของอำเภอเถินก็คือสิ่งที่พบในกรุวัดร้าง ชื่อวัดพระธาตุดอยเหิน ทางไปบ้านป่าตาล
เขตอำเภอเถิน ราษฎรได้รายงานต่อผู้ว่าราชการจังหวัดลำปางในสมัยของ นายสุบิน
�เกษทอง ว่าสิ่งที่พบ คือ พระพุทธรูปแก้วแวววาวพร้อมผอบบรรจุพระธาตุ
รูปทรงบาตรแก้วสีขาวใส สิ่งเหล่านี้เองที่ทำ ให้นึกถึงความที่กล่าวในตำนาน
"สังฆเติ๋นพระธาตุวังตวง" เกี่ยวกับเรื่องของขุมแก้วที่มียักษ์แห่งขุมแก้วทำผอบ
แก้วบรรจุพระธาตุไว้ใน เจดีย์ นอกจากนี้ยังมีกรุแก้วในซากโบราณสถานอีกหลาย
แห่งที่ทำให้ความสงสัยในสิ่งที่ ยังไม่ทราบแจ่มชัดของเรื่องขุมแก้วเมืองเถินว่าน่า
จะเป็นขุมแก้วที่มีความ เกี่ยวพันกันมาตั้งแต่โบราณกาลแถบ ที่พบโป่งข่าม คือ
�อ.เถิน จ ลำปาง นั้นเป็นชัยภูมิสำคัญที่เหล่ากษัตริย์ชาตินักรบทางล้านนา
และกรุงศรีอยุธยา ล้วนให้ความสำคัญ ซึ่งปรากฏความในบทพระราชนิพนธ์ฉบับ
พระราชหัตถเลขา เล่มที่ ๑ ตอนที่ ๑ ของกรมพระยาดำรงราชานุภาพว่า
"เมืองเชียงชื่น เห็นจะเป็นเมืองเถิน" จะถือว่าชัยภูมิดังกล่าวเป็นชัยภูมิที่สามารถ
ปกป้องคุ้มภัยแก่เหล่ากษัตริย์ ชาตินักรบของล้านนาเรื่องความวิเศษของแก้วโป่งข่าม
หรือมณีรัตนะนั้นเป็นความเชื่อของชาวล้านนามาตั้งแต่โบราณว่ามีคุณวิเศษ
�อำนวยโชคลาภ และความคุ้มครองแก่ผู้สวมใส่ อีกทั้งอาจบันดาลความรุ่งเรือง
ให้ได้อย่างอัศจรรย์ตั้งแต่บุคคล จนถึงระดับสร้างบ้านแปลงเมือง จนเป็นที่มาของการสร้าง
�"พระแก้วประจำเมือง" อย่าง "พระเสตังคมณี" พระแก้วมรกต พระแก้วขาวหริภุญชัย
�เป็นต้น อภินิหารแล้วโป่งข่าม กับ ความศักดิ์สิทธิ์ย้อนอดีตไปประมาณ 103 ปี นายจี๋
คำภิโลชัยเป็นครอบครัวพรานป่ารุ่นเก่าแก่ นายจี๋เคยไปล่าสัตว์ที่บริเวณป่าโป่งหลวง
หลายครั้ง ทุกครั้งที่ไปล่าไม่เคยได้สัตว์ป่าติดมือกลับมา แม้กระต่ายป่าสักตัวยังไม่
เคยได้มาเลย ทั้งนี้เพราะทุกครั้งที่ไปล่าสัตว์ป่าในบริเวณป่าโป่งหลวงนั้น ต้องเกิด
อุปสรรค เช่นปืนที่ยิงสัตว์ป่าที่เคยใช้การได้เป็นอย่างดีนั้น เกิดกระสุนขัดลำกล้อง
�ลูกปืนยิงไม่ออกเอาเสียเฉยๆ ผมได้สอบถามผู้เฒ่าผู้แก่ แถวนั้น เขาบอกว่า สัตว์
บริเวณป่าโป่ง พวก เก้ง กวาง กระต่าย ที่ นายพรานไปล่าแล้ว ปืนยิงไม่ออก ติดขัด
�บ้างก้อเพราะสัตว์พวกนี้ กินเศษใบไม้ ดิน ทราย ที่มีธาตุกายสิทธิ์ ของโป่งข่าม
�เข้าไป ทำให้ นายพรานไม่สามารถที่จะทำอันตรายแก่ สัตว์ บริเวณป่าโป่งได้
�
คาถาแก้วโป่งข่าม
ทางล้านนาเชื่อว่า แก้วโป่งข่าม มีพระยายักษ์ 3 ตน แห่งเวียงสังฆเติ๋น
เป็นผู้เฝ้าพิทักษ์รักษาอยู่ ผู้ที่ได้ครอบครองถือว่ามีบุญสัมพันธ์ กันในครั้งอดีต
คาถาบูชาแก้วโป่งข่าม
นะอุกะอะ นะมะมะอะ มะอุมะนะ อะนะอะมะ อะอุอุมะ อุนะอุอะ

ต่อมานายจี๋ คิดวิธีล่าสัตว์ใหม่ในบริเวณดอยโป่งหลวง โดยทำคอกดักสัตว์
ซึ่งสามารถดักเก้งได้ตัวหนึ่ง และได้พยายามหาวิธีฆ่าเก้งตัวนั้นเพื่อจะได้นำกลับบ้าน
�จึงใช้ไม้หลาวทิ่ม ปรากฏว่าเก้งตัวดังกล่าวสามารถหลบคมหลาวได้ทุกครั้งและยัง
หลุดหนีจากคอกกั้น ไปเสียอีก เหตุการณ์นี้ยังความประหวั่นพรั่นพรึงกับนายจี๋
เป็นอย่างมาก เพราะตั้งแต่เป็นพรานมา ออกป่าที่ไหนก็ได้สัตว์ทุกที่ทุกครั้งไป
แต่กับบริเวณป่าโป่งหลวงแล้วหาเป็นเช่นนั้นไม่ แม้จะคิดรอบคอบฝีมือดีอย่างไร
ก็ตาม จึงเป็นที่เล่าลือถึงสถานที่แห่งนี้ว่ามีสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ทำให้พรานป่าทั้งหลาย
ไม่กล้าเข้าไปล่าสัตว์ในบริเวณนั้นอีกเลย